Sintmaarten – Page 2

Hier verzamelen we de praktijkervaringen met Sint Maarten van VanHarte-bezoekers. Leuk om inspiratie op te doen voor uw eigen Sint Maartenviering. Sint-Maarten in Venlo Jo: "De jeugd van Venlo en omstreken kent een ruime Martinusviering. Vroeger (tot de 60-er jaren) gingen we met lampionnen - al of niet zelfgemaakt - met de optocht mee naar de plaats waar de troshoop in brand werd gestoken. Voorop de harmonie of de fanfare (bij toerbeurt als er verschillende waren), dan de kinderen en hun ouders, gevolgd door Sintermerte (Sint Martinus) gezeten in een koets als bisschop. Hij mocht dan de troshoop in brand steken waarvoor al weken was gespaard door de jeugd door het verzamelen van afvalhout. Troshopen Ik kan me nog herinneren dat in mijn schooltijd de jongens uit iedere buurt of straat een z.g. eigen troshoop hadden. Deze moest bewaakt worden omdat deze anders geplunderd zou worden door de concurrentie of in het ergste geval voor 11 november in brand gestoken! Vaak stonden afvalhopen op onveilige plaatsen en de brandweer moest regelmatig uitrukken. Doordat de brandweer eisen ging stellen is het nu wat strakker geregeld en wordt de troshoop op het marktplein door de gemeente of de vereniging voor stadsfeesten (waarin bij ons ook de Oranjevereniging en het Sinterklaascomité zitting heeft) geregeld. Als de troshoop brandde, maakte Sintermerte er een tocht rondom heen. Op het einde van dit alles gingen de kinderen - alvorens naar huis te gaan - zingend langs de deuren van hun straat. Thuisgekomen wachtte hun dan warme oliebollen of wafels door moeder gemaakt. Tegenwoordig krijgt de schooljeugd 's avonds na de optocht en het troshoop-gebeuren een oliebol en gaat dan mee naar huis. Ook worden die in deze periode huis-aan-huis verkocht door verenigingen om de kas wat aan te vullen. Grote verenigingen en wijken organiseren al of niet samen met scholen een eigen Sintermertes-optocht met de heilige en het vuur, maar overleg met de gemeente is noodzakelijk voor de vergunning! Zwarte gezichten In Hout-Blerick (een dorpje bij Venlo-Blerick) gingen de schooljongens na de optocht en het trosvuur gekleed in een overall en de zakken vol met zwart, kleverig spul, dat 'slam' heette (gemengd kolenafval met water) of zwarte schoensmeer achter de meisjes aan om hen het gezicht zwart te maken. De wierkspot In de periode voorafgaand aan 11 november maakt de schooljeugd gebruik van een wierkspot: een leeg conservenblik gebonden aan een stevige ijzerdraad. In de bodem en rondom het blik worden met een spijker gaatjes in het blik geslagen. Als het blik zo klaar is, is het de 'wierkspot'. In de pot wordt met papiertjes en takjes vuur gemaakt en door flink rond te draaien brandt het lekker. Als de wierkspot flink brandt ('bört'), doen de kinderen er vochtige bladeren op zodat het geheel lekker gaat roken. Door kunstig figuren te maken bij het zwaaien, krijg je prachtige rooksporen in de lucht. Ook worden in de wierkspot kastanjes gelegd om te poffen en befaamd zijn bij de jeugd gepofte aardappelen op deze manier! Venlose liedjes en kwajongensversjes Liedjes die in het Venlose gezongen worden bij deze kinderfeesten zijn: Sintermertes Veugelke (traditional) Sintermertes veugelke, haet ein roëd keugelkeEn ein blauw stertje, hoepsa SintermerteVandaag is Sintermerte, morge SinterkrökkeDan kômme die gooije herte, die hadde zoe gaer ein stökske'n Höltje of ein törfke in Sintermertes' körfkeHout hout hout en 's winters is 't koudHoera, hoera, wat hebbe die boere ein laeveHoera, hoera, wat hebbe die boere ein pret!En Mieke de Woep zoot op de stoep en leet d'r eine vleegeMieke de Woep zoot op de stoep en leet d'r eine gaon!Hoera, hoera, wat hebbe die boere ein laeveHoera, hoera, wat hebbe die boere ein pret....... (Hoe zouden de laatste vier regels er tussen zijn geslopen????) Dat Sintermerte niet overal geloofwaardig was, is ook te merken aan een oud kwajongensversje: 'Sintermerte kan neet kômme want dae haet eine krômme poët,En dao meug hae neet met laupe anders geit daen erme doëd!' Deze regels komen ook voor in de Venlose Revue die in het verleden werd opgevoerd (geschreven door Frans Boermans). SINTERMERTE (gemaakt door stadsliedjesmaker Frans Boermans) 1D'r waas enne kiër ennen brave soldaot, dae zoot hiël hoëg te paerdDae sneej ziene mantel midden op de straot, in twiëje met zien zwaerdEn hae goof de helf aan den erme man, dae had 't zoë kald want hae razelde d'r vanZônder jas, zônder haemp ochermMaar toen hatten 't weer lekker werm: WEEJ GAON SINTERMERTE VIERE MET ÔS LUCHJE IN DE HANDWEEJ GAON SINTERMERTE IËRE STAEK DEN TROSHAUP MAAR IN BRAND. 2Toen leet hae zich duipe daen brave soldaot, det woort einen heilige manDae liërde de minse och doot toch gen kwaod, want die makde d'r ein pötje vanSintermerte is ôzze stadspetroën, dae baove nôw baejt veur 't stedje wao ik woënEn hae is ôzze kindervrindHae struijt lekker grei veur eder kind: 3Weej hebbe gewierks en weej hebbe getros al waat maar demp en brandtEn gluif maar det det vuël zweit ôs haet gekos en blaore in de handEn det deje weej veur dae stadspetroën, dae'n heilige vrind van det stedje wao ik woënMaar 't wierkse is nôw gedaonMiene wierkspot is oëtgegaon Beide liedjes staan op de CD Kinderkalender; CDL 9607 Marlstone recordings bv"